Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi
Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu (78% Rum, 17% Türk, 5% Ermeniler ve Maroniler dahil diğer toplumlar)[1] ada genelinde yayılmışlardı.
1974'teki Kıbrıs Harekatı adayı fiilen iki politik alana böldü; Kıbrıslı Rumların %99.5'i Kıbrıslı Rum kontrolündeki Kıbrıs Cumhuriyet'inin bölgelerinde, Kıbrıslı Türklerin %98.7'si KKTC içerisinde yaşamaktadır. Diğer toplumların %99.2'si güneydeki bölgede yaşamaktadır.[2] Çoğunluğun Kıbrıslı Rumlar olduğu güneydeki bölgede Yunanca çoğunluğun dilliyken çoğunluğun Kıbrıslı Türkler olduğu kuzeydeki bölgede de Türkçe konuşulmaktadır. Ortak dil olarak İngilizce kullanılır.
2006 yılının sonuna göre Kıbrıs adasının toplam nüfusu 1 milyonun biraz üzerindedir; Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaki bölgede 789,300[3] ve Kuzey Kıbrıs'ta 294,406. Kuzey Kıbrıs'ın nüfusuna yaklaşık 150,000–160,000 Türkiyeli göçmen de dahildir; Kıbrıs Cumhuriyeti bu kişileri yasadışı yerleşik kabul eder ve Kıbrıs Cumhuriyeti İstatistik Servisi'ne dahil değildir.[4][5]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kıbrıs Cumhuriyet'inin kontrolündeki bölgede 838,897 (Ekim 2011 sayımı ön sonucu)[6]
- Kuzey Kıbrıs'ta 294,906 (2011 nüfus sayımı).[7]
- Toplam nüfus 1,133,803 (iki verinin toplamı)
Vatandaşlığa göre nüfus
Kıbrıs Cumhuriyeti kontrolündeki bölge:
- 1992 sayımı: 95.8% Kıbrıslı, 4.2% Kıbrıslı değil[8]
- 2001 sayımı: 90.6% Kıbrıslı, 9.4% Kıbrıslı değil[8]
- 2011 sayımı: 78.6% Kıbrıslı, 21.4% Kıbrıslı değil(ön sonuç)[6]
Kuzey Kıbrıs:[7]
- 2006 sayımı (de facto nüfus): 66.7% KK, 29.3% Türkiye, 4.0% diğer
Temel İstatistikler
[değiştir | kaynağı değiştir]1901–1990 İstatistiği
[değiştir | kaynağı değiştir]Ada genelinde 1901-1990 arası ana demografik göstergeler:[9][10][11]
Yıl | Ortalama nüfus | Canlı doğumlar1 | Ölümler1 | Doğal değişim | Kaba doğum oranı (‰) | Kaba ölüm oranı (‰) | Doğal değişim (‰) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1901 | 238,000 | 7,300 | 4,300 | 3,000 | 30.6 | 18.1 | 12.5 |
1902 | 241,000 | 6,700 | 3,500 | 3,200 | 28.0 | 14.6 | 13.4 |
1903 | 245,000 | 7,000 | 3,600 | 3,400 | 28.6 | 14.6 | 14.0 |
1904 | 249,000 | 7,600 | 3,700 | 3,900 | 30.4 | 14.8 | 15.6 |
1905 | 253,000 | 7,500 | 4,500 | 3,000 | 29.6 | 17.7 | 11.9 |
1906 | 257,000 | 7,900 | 4,100 | 3,800 | 30.7 | 15.8 | 14.9 |
1907 | 260,000 | 8,200 | 4,600 | 3,600 | 31.4 | 17.7 | 13.7 |
1908 | 264,000 | 8,700 | 5,200 | 3,500 | 32.9 | 19.7 | 13.2 |
1909 | 268,000 | 8,000 | 4,500 | 3,500 | 29.8 | 16.9 | 12.9 |
1910 | 271,000 | 8,700 | 4,100 | 4,600 | 32.1 | 15.2 | 16.9 |
1911 | 275,000 | 8,700 | 4,500 | 4,200 | 31.6 | 16.2 | 15.4 |
1912 | 279,000 | 8,000 | 4,900 | 3,100 | 28.5 | 17.7 | 10.8 |
1913 | 283,000 | 8,700 | 5,300 | 3,400 | 30.7 | 18.8 | 11.9 |
1914 | 287,000 | 9,500 | 5,100 | 4,400 | 33.1 | 17.6 | 15.5 |
1915 | 291,000 | 10,000 | 5,800 | 4,200 | 34.3 | 19.8 | 14.5 |
1916 | 294,000 | 5,900 | 5,300 | 600 | 20.0 | 17.9 | 2.1 |
1917 | 297,000 | 8,800 | 5,400 | 3,400 | 29.5 | 18.2 | 11.3 |
1918 | 301,000 | 9,900 | 6,900 | 3,000 | 32.9 | 22.9 | 10.0 |
1919 | 305,000 | 8,900 | 5,200 | 3,700 | 29.2 | 17.2 | 12.0 |
1920 | 309,000 | 9,100 | 7,400 | 1,700 | 29.5 | 23.9 | 5.6 |
1921 | 312,000 | 8,400 | 6,200 | 2,200 | 26.8 | 20.0 | 6.8 |
1922 | 315,000 | 9,000 | 6,200 | 2,800 | 28.6 | 19.6 | 9.0 |
1923 | 318,000 | 8,100 | 5,700 | 2,400 | 25.5 | 18.0 | 7.5 |
1924 | 322,000 | 8,800 | 5,600 | 3,200 | 27.3 | 17.4 | 9.9 |
1925 | 326,000 | 8,300 | 4,700 | 3,600 | 25.6 | 14.4 | 11.2 |
1926 | 330,000 | 8,500 | 5,600 | 2,900 | 25.9 | 17.1 | 8.8 |
1927 | 333,000 | 8,400 | 5,200 | 3,200 | 25.2 | 15.6 | 9.6 |
1928 | 337,000 | 9,700 | 5,100 | 4,600 | 28.9 | 15.2 | 13.7 |
1929 | 341,000 | 10,400 | 4,600 | 5,800 | 30.4 | 13.5 | 16.9 |
1930 | 345,000 | 11,100 | 5,700 | 5,400 | 32.1 | 16.4 | 15.7 |
1931 | 349,000 | 10,500 | 5,900 | 4,600 | 30.2 | 17.0 | 13.2 |
1932 | 352,000 | 10,100 | 5,740 | 4,360 | 28.7 | 16.3 | 12.4 |
1933 | 356,000 | 9,750 | 4,910 | 4,840 | 27.4 | 13.8 | 13.6 |
1934 | 360,000 | 10,852 | 4,757 | 6,095 | 30.1 | 13.2 | 16.9 |
1935 | 363,000 | 11,735 | 4,976 | 6,759 | 32.3 | 13.7 | 18.6 |
1936 | 367,000 | 12,727 | 4,656 | 8,071 | 34.7 | 12.7 | 22.0 |
1937 | 371,000 | 10,954 | 6,334 | 4,620 | 29.5 | 17.1 | 12.5 |
1938 | 376,000 | 11,804 | 5,445 | 6,359 | 31.4 | 14.5 | 16.9 |
1939 | 393,000 | 12,214 | 5,519 | 6,695 | 31.1 | 14.0 | 17.0 |
1940 | 401,000 | 13,254 | 4,678 | 8,576 | 33.1 | 11.7 | 21.4 |
1941 | 409,000 | 11,402 | 5,058 | 6,344 | 27.9 | 12.4 | 15.5 |
1942 | 412,000 | 9,221 | 6,747 | 2,474 | 22.4 | 16.4 | 6.0 |
1943 | 416,000 | 12,405 | 5,155 | 7,250 | 29.8 | 12.4 | 17.4 |
1944 | 425,000 | 14,330 | 4,263 | 10,067 | 33.7 | 10.0 | 23.7 |
1945 | 435,000 | 13,269 | 4,111 | 9,158 | 30.5 | 9.5 | 21.1 |
1946 | 447,000 | 14,482 | 3,793 | 10,689 | 32.4 | 11.0 | 23.9 |
1947 | 458,000 | 15,158 | 3,875 | 11,283 | 33.1 | 11.0 | 24.6 |
1948 | 477,000 | 15,078 | 5,250 | 9,828 | 31.6 | 11.0 | 20.6 |
1949 | 485,000 | 13,234 | 5,290 | 7,944 | 27.3 | 11.0 | 16.4 |
1950 | 494,000 | 14,517 | 5,340 | 9,187 | 29.4 | 11.0 | 18.6 |
1951 | 502,000 | 14,403 | 5,370 | 9,043 | 28.7 | 10.5 | 18.0 |
1952 | 508,000 | 13,358 | 5,380 | 7,968 | 26.3 | 10.5 | 15.7 |
1953 | 515,000 | 13,446 | 5,410 | 8,036 | 26.1 | 10.5 | 15.6 |
1954 | 523,000 | 13,893 | 5,490 | 8,403 | 26.6 | 10.5 | 16.1 |
1955 | 530,000 | 13,747 | 5,570 | 8,177 | 25.9 | 10.5 | 15.4 |
1956 | 536,000 | 13,875 | 5,630 | 8,215 | 25.9 | 10.5 | 15.3 |
1957 | 546,000 | 14,100 | 5,730 | 8,350 | 25.8 | 10.5 | 15.3 |
1958 | 558,000 | 14,320 | 5,860 | 8,480 | 25.7 | 10.5 | 15.2 |
1959 | 567,000 | 14,411 | 5,950 | 8,491 | 25.4 | 10.5 | 15.0 |
1960 | 573,000 | 14,500 | 6,020 | 8,510 | 25.3 | 10.5 | 14.9 |
1961 | 575,000 | 15,059 | 6,206 | 8,853 | 26.2 | 10.8 | 15.4 |
1962 | 577,000 | 14,787 | 6,101 | 8,686 | 25.6 | 10.6 | 15.0 |
1963 | 582,000 | 14,602 | 6,079 | 8,523 | 25.1 | 10.4 | 14.6 |
1964 | 587,000 | 14,224 | 6,206 | 8,018 | 24.2 | 10.6 | 13.7 |
1965 | 591,000 | 13,707 | 6,061 | 7,646 | 23.2 | 10.3 | 12.9 |
1966 | 595,000 | 13,250 | 5,991 | 7,259 | 22.3 | 10.1 | 12.2 |
1967 | 599,000 | 12,788 | 5,971 | 6,817 | 21.3 | 10.0 | 11.4 |
1968 | 604,000 | 12,403 | 5,958 | 6,445 | 20.5 | 9.9 | 10.7 |
1969 | 609,000 | 12,046 | 5,946 | 6,100 | 19.8 | 9.8 | 10.0 |
1970 | 614,000 | 11,801 | 5,998 | 5,803 | 19.2 | 9.8 | 9.4 |
1971 | 620,000 | 11,641 | 5,983 | 5,658 | 18.8 | 9.7 | 9.1 |
1972 | 627,000 | 11,620 | 6,043 | 5,577 | 18.5 | 9.6 | 8.9 |
1973 | 634,000 | 11,600 | 6,047 | 5,553 | 18.3 | 9.5 | 8.8 |
1974 | 630,000 | 10,578 | 6,900 | 3,678 | 16.8 | 11.0 | 5.8 |
1975 | 610,000 | 9,768 | 4,823 | 4,945 | 16.0 | 7.9 | 8.1 |
1976 | 599,000 | 11,194 | 5,148 | 6,046 | 18.7 | 8.6 | 10.1 |
1977 | 599,000 | 10,951 | 5,445 | 5,506 | 18.3 | 9.1 | 9.2 |
1978 | 601,000 | 11,299 | 5,048 | 6,251 | 18.8 | 8.4 | 10.4 |
1979 | 605,000 | 11,920 | 5,083 | 6,837 | 19.7 | 8.4 | 11.3 |
1980 | 611,000 | 12,464 | 5,682 | 6,782 | 20.4 | 9.3 | 11.1 |
1981 | 618,000 | 12,111 | 5,190 | 6,921 | 19.6 | 8.4 | 11.2 |
1982 | 625,000 | 12,985 | 5,307 | 7,678 | 20.8 | 8.5 | 12.3 |
1983 | 632,000 | 13,078 | 5,433 | 7,645 | 20.7 | 8.6 | 12.1 |
1984 | 640,000 | 13,182 | 5,119 | 8,063 | 20.6 | 8.0 | 12.6 |
1985 | 648,000 | 12,622 | 5,502 | 7,120 | 19.5 | 8.5 | 11.0 |
1986 | 654,000 | 12,753 | 5,494 | 7,259 | 19.5 | 8.4 | 11.1 |
1987 | 660,000 | 12,331 | 5,869 | 6,462 | 18.7 | 8.9 | 9.8 |
1988 | 665,000 | 12,753 | 5,845 | 6,908 | 19.2 | 8.8 | 10.4 |
1989 | 671,000 | 12,141 | 5,702 | 6,439 | 18.1 | 8.5 | 9.6 |
1 1901–1932 arası doğum ve ölüm değerleri doğum ve ölüm oranlarıyla hesaplanan tahminlerdir.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin etkin kontrolündeki bölge
[değiştir | kaynağı değiştir]Adanın güneydeki bölgenin 1990-2018 arası ana demografik göstergeler hakkındaki tarihi veriler:[11]
Ortalama nüfus | Canlı doğumlar | Ölümler | Doğal değişim | Kaba doğum oranı (‰) | Kaba ölüm oranı (‰) | Doğal değişim (‰) | Doğurganlık oranı | Bebek ölümü oranı | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1990 | 581,000 | 10,622 | 4,844 | 5,778 | 18.3 | 8.4 | 9.9 | 2.42 | 11.0 |
1991 | 594,000 | 9,486 | 4,455 | 5,031 | 16.0 | 7.5 | 8.5 | 2.3 | 11.0 |
1992 | 610,000 | 9,240 | 4,386 | 4,854 | 15.2 | 7.2 | 8.0 | 2.5 | 10.0 |
1993 | 626,000 | 10,514 | 4,789 | 5,725 | 16.8 | 7.6 | 9.1 | 2.3 | 8.6 |
1994 | 639,000 | 10,379 | 4,924 | 5,455 | 16.2 | 7.7 | 8.5 | 2.2 | 8.6 |
1995 | 651,000 | 9,869 | 4,935 | 4,934 | 15.2 | 7.6 | 7.6 | 2.03 | 8.5 |
1996 | 661,000 | 9,638 | 4,958 | 4,680 | 14.6 | 7.5 | 7.1 | 1.96 | 8.3 |
1997 | 671,000 | 9,275 | 5,173 | 4,102 | 13.8 | 7.7 | 6.1 | 1.87 | 8.0 |
1998 | 679,000 | 8,879 | 5,432 | 3,447 | 13.1 | 8.0 | 5.1 | 1.76 | 7.0 |
1999 | 687,000 | 8,505 | 5,070 | 3,435 | 12.4 | 7.4 | 5.0 | 1.67 | 6.0 |
2000 | 694,000 | 8,447 | 5,355 | 3,092 | 12.2 | 7.7 | 4.5 | 1.64 | 5.6 |
2001 | 702,000 | 8,167 | 4,827 | 3,340 | 11.6 | 6.9 | 4.7 | 1.57 | 4.9 |
2002 | 710,000 | 7,883 | 5,168 | 2,715 | 11.1 | 7.3 | 3.8 | 1.49 | 4.7 |
2003 | 718,000 | 8,088 | 5,200 | 2,888 | 11.3 | 7.2 | 4.1 | 1.51 | 4.1 |
2004 | 728,000 | 8,309 | 5,225 | 3,084 | 11.4 | 7.2 | 4.2 | 1.52 | 3.5 |
2005 | 739,000 | 8,243 | 5,425 | 2,818 | 11.2 | 7.3 | 3.9 | 1.48 | 4.6 |
2006 | 751,000 | 8,731 | 5,127 | 3,604 | 11.6 | 6.8 | 4.8 | 1.52 | 3.1 |
2007 | 767,000 | 8,575 | 5,380 | 3,195 | 11.2 | 7.0 | 4.2 | 1.44 | 3.1 |
2008 | 787,000 | 9,205 | 5,194 | 4,011 | 11.7 | 6.6 | 5.1 | 1.48 | 3.5 |
2009 | 808,000 | 9,608 | 5,182 | 4,426 | 11.9 | 6.4 | 5.5 | 1.48 | 3.3 |
2010 | 829,000 | 9,801 | 5,103 | 4,698 | 11.8 | 6.2 | 5.6 | 1.44 | 3.2 |
2011 | 851,000 | 9,622 | 5,504 | 4,118 | 11.3 | 6.5 | 4.8 | 1.35 | 3.1 |
2012 | 865,000 | 10,161 | 5,665 | 4,496 | 11.8 | 6.6 | 5.2 | 1.39 | 3.5 |
2013 | 858,000 | 9,341 | 5,141 | 4,200 | 10.8 | 6.0 | 4.8 | 1.30 | 1.6 |
2014 | 847,000 | 9,258 | 5,424 | 3,834 | 10.9 | 6.4 | 4.5 | 1.31 | 2.1 |
2015 | 848,000 | 9,170 | 5,859 | 3,311 | 10.9 | 6.9 | 4.0 | 1.32 | 2.7 |
2016 | 851,000 | 9,455 | 5,471 | 3,984 | 11.1 | 6.4 | 4.7 | 1.37 | 2.6 |
2017 | 864,000 | 9,229 | 5,997 | 3,232 | 10.8 | 7.0 | 3.8 | 1.32 | |
2018 | 876,000 | 9,329 | 5,768 | 3,561 | 10.7 | 6.6 | 4.1 | 1.30 | |
2019(p) | 888,000 | 9,625 | 6,020 | 3,605 | 10.8 | 6.8 | 4.1 |
Yaşam beklentisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dönem | Yaşam beklentisi | Dönem | Yaşam beklentisi |
---|---|---|---|
1950–1955 | 66.7 | 1985–1990 | 76.1 |
1955–1960 | 70.4 | 1990–1995 | 76.9 |
1960–1965 | 71.9 | 1995–2000 | 77.7 |
1965–1970 | 73.1 | 2000–2005 | 78.3 |
1970–1975 | 74.3 | 2005–2010 | 79.0 |
1975–1980 | 75.3 | 2010–2015 | 79.9 |
1980–1985 | 76.1 |
Kaynak: UN World Population Prospects[12]
Nüfus yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]01.10.2011 sayımına göre nüfus yapısı (hükmet kontrolündeki bölge için):[13]
Yaş Grubu | Erkek | Kadın | Toplam | % |
---|---|---|---|---|
Toplam | 408 780 | 431 627 | 840 407 | 100 |
0-4 | 23 061 | 21 954 | 45 015 | 5,36 |
5-9 | 21 921 | 20 714 | 42 635 | 5,07 |
10-14 | 24 179 | 23 119 | 47 298 | 5,63 |
15-19 | 28 683 | 27 135 | 55 818 | 6,64 |
20-24 | 33 891 | 32 182 | 66 073 | 7,86 |
25-29 | 36 992 | 37 122 | 74 114 | 8,82 |
30-34 | 33 149 | 36 685 | 69 834 | 8,31 |
35-39 | 27 754 | 34 108 | 61 862 | 7,36 |
40-44 | 27 031 | 32 697 | 59 728 | 7,11 |
45-49 | 27 059 | 30 181 | 57 240 | 6,81 |
50-54 | 27 517 | 28 611 | 56 128 | 6,68 |
55-59 | 23 771 | 23 991 | 47 762 | 5,68 |
60-64 | 22 057 | 22 977 | 45 034 | 5,36 |
65-69 | 17 656 | 18 672 | 36 328 | 4,32 |
70-74 | 14 044 | 15 389 | 29 433 | 3,50 |
75-79 | 9 647 | 11 411 | 21 058 | 2,51 |
80+ | 10 342 | 14 606 | 24 948 | 2,97 |
N/A | 26 | 73 | 99 | 0,01 |
Yaş grubu | Erkek | Kadın | Toplam | Yüzde |
---|---|---|---|---|
0-14 | 69 161 | 65 787 | 134 948 | 16,06 |
15-64 | 287 904 | 305 689 | 593 593 | 70,63 |
65+ | 51 689 | 60 078 | 111 767 | 13,30 |
Tarihi Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıbrıslı Türkler vergi kayıtlarına göre 1777-1800 yılları arasında nüfus çoğunluğunu oluşturuyordu.[14][15] Fakat büyük ihtimalle Müslüman nüfus, toplam Kıbrıs nüfusunun %35-40'ını hiçbir zaman geçemedi; daha az vergi ödemek için Hristiyan nüfustan (çoğunlukla Ortodoks Hristiyanlar ve Latinler) Müslüman olarak kaydolanlar oldu.[16]
Etnik grup | 1777 sayımı1 | 1790 sayımı2 | 1793 sayımı3 | 1800 sayımı4 | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | |||||||||
Rumlar | 37,000 | 44.0 | 47,500 | 41.5 | 46,392 | 39.3 | 30,524 | 31.3 | ||||||||
Türkler | 47,000 | 56.0 | 67,000 | 58.5 | 67,000 | 58.8 | 67,000 | 68.7 | ||||||||
Ermeniler | ||||||||||||||||
Maroniler | ||||||||||||||||
Diğerleri | 4,608 | 3.9 | ||||||||||||||
Toplam | 84,000 | 114,500 | 118,000 | 97,524 | ||||||||||||
Etnik grup | 1881 sayımı[17] | 1891 sayımı[17] | 1901 sayımı[17] | 1911 sayımı[17] | 1921 sayımı[17] | 1931 sayımı[17] | 1946 sayımı | 1960 sayımı | 2011 sayımı[18] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | Sayı | % | |
Rumlar | 137,631 | 73.9 | 158,585 | 75.8 | 182,739 | 77.1 | 214,480 | 78.2 | 244,887 | 78.8 | 276,572 | 79.5 | 361,199 | 80.2 | 442,363 | 77.1 | 659,115 | 98.8% |
Türkler | 45,458 | 24.4 | 47,926 | 22.9 | 51,309 | 21.6 | 56,428 | 20.6 | 61,339 | 19.7 | 64,238 | 18.5 | 80,548 | 17.9 | 104,333 | 18.2 | 1,128 | 0.2 |
Ermeniler | 174 | 0.1 | 280 | 0.1 | 517 | 0.2 | 558 | 0.2 | 1,197 | 0.4 | 3,377 | 1 | 3,686 | 0.8 | 3,630 | 1,831 | 0.3 | |
Maroniler | 830 | 0.4 | 1,131 | 0.5 | 1,130 | 0.5 | 1,073 | 1,350 | 1,704 | 2,083 | 2,752 | 3,656 | 0.5 | |||||
Diğerleri | 1,738 | 0.9 | 1,364 | 0.7 | 1,327 | 0.6 | 1,569 | 1,942 | 2,068 | 2,598 | 20,488 | 1,460 | 0.2 | |||||
Total | 186,173 | 209,286 | 237,022 | 274,108 | 310,715 | 347,959 | 450,114 | 573,566 | 667,398 |
1881-1960 arasındaki sayımlarda, bütün Müslümanlar Türk olarak sayıldı, Sadece Rum Ortodokslar Rum olarak sayıldı. Az miktarda Rumca konuşan Müslümanlar ve Türkçe konuşan Rum Ortodokslar bulunmaktaydı.[19]
1955 ve 1973 yılları arasında toplamda 16,519 Türk ve 71,036 Rum ülkeden göç etti. Bu dönemde göç eden Kıbrıslı Türklerden sadece 290 kişi Türkiye'ye gitti.[20] 2011 sayımında 208 kişi etnik kökenini Latin olarak belirtti.[18]
2011 sayımı sadece hükûmet kontrolündeki bölgeyi kapsamaktadır.
Göç
[değiştir | kaynağı değiştir]İçe göç
[değiştir | kaynağı değiştir]1964'ten bu yana gerek toplumlar arası çatışmalardan ötürü, gerekse 1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonrasında ada geneli yaşanan nüfus değişimi ve Türkiye'den Kuzey Kıbrıs'a göçmen gelenlerden ötürü geniş çaplı demografik değişiklikler yaşandı. 2011 sayımına göre Kıbrıs'ta vatandaş olmayan 170,383 kişi yaşamakta; bunların 106,270'i AB vatandaşı ve 64,113'ü üçüncü ülkelerdendir. Milliyete göre en büyük AB grupları Yunan(29,321), Britanyalı (24,046), Romanyalı (23,706) ve Bulgarlardır (18,536). En büyük AB-dışı gruplar Filipinli (9,413), Rus (8,164), Sri Lankalı (7,269) ve Vietnamlılardır (7,028).[21] Ayrıca ülke içerisinde tahminen 20000-25000 kadar kayıt dışı göçmen bulunuyor, fakat göçmen hakları örgütleri bu rakamların tartışmalı olduğunu belirtiyor.[22] Demografik değişiklikler ülke içerisinde ırkçı olayların yaşanmasına,[23][24][25] ve bu olaylara tepki olarak KISA adında bir örgütün kurulmasına yol açtı.
Kuzey Kıbrıs'ın demografik karakteri 1974'teki Kıbrıs Harekatı ile ve özellikle son 10-15 yıl içerisinde değişti. Nisan 2006'daki KKTC sayımına göre 256,644 olan toplam nüfus içerisinde 132,635 kişi (%52) en az bir ebeveyni Kıbrıslı olup Kıbrıs'ta doğan Kıbrıslı Türk (120,007'sinin iki ebeveyni de Kıbrıslı). Ek olarak 43,062 KKTC vatandaşının (%17) en az bir ebeveyni Kıbrıslı olmayan Türk iken 2,334 KKTC vatandaşının (%1) ebeveynleri diğer ülkelerde doğmuş, 70,525 yaşayan (%27) Türk vatandaşlığı sahibi ve 8,088 kişi(%3) diğer ülkelerin vatandaşı. (genel olarak Birleşik Krallık, Bulgaristan ve İran).[7]
Sayım verilerine göre, tahminen 113,687 Kuzey Kıbrıs yaşayanı ya da nüfusun %44'ü Kıbrıslı Türk'ten daha çok Anadolu'dan gelen "Türkiyeli göçmenler" ya da "Türkiyeli yerleşiklerdir". Alternatif kaynaklara göre Kuzey Kıbrıs'ta 146,122 Anadolulu Türk yerleşik bulunmakta (2007 istatistikleri)[26][kaynak doğrulanamadı] ve 2006 KKTC sayımının aksine; Kuzey Kıbrıs'taki Kıbrıslı Türklere karşı çoğunluğu oluştururlar.[27]
Kuzey Kıbrıs içerisindeki Türkiyeli yerleşiklerin üçte biri KKTC vatandaşlığına sahiptir.[28][kaynak doğrulanamadı] Kıbrıs Cumhuriyeti; Kuzey Kıbrıs'ın Türk işgali altındaki bölge olmasından ötürü bu nüfusun 1977 Cenevre Sözleşmeleri'nin ihlal edilerek getirildiğini kabul etmektedir. Dolayısıyla bu nüfus "yasadışı yerleşik" olarak kabul edilir ve dolayısıyla Kıbrıs Cumhuriyeti İstatistik Servisi'nin yayınladığı toplam ada nüfusuna dahil edilmezler.[5]
Dışa göç
[değiştir | kaynağı değiştir]Millet Grupları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kıbrıslı Rumlar %98.8,[29]
- Diğer %1 (Maronitler, Ermeniler ve Türkler dahil)
- Belirtilmemiş %0.2
Etnik grup | % | Yaşayanlar |
---|---|---|
Yunanistan | 17.3 | 31,044 |
Birleşik Krallık | 14.8 | 26,659 |
Romanya | 13.6 | 24,376 |
Bulgaristan | 10.7 | 19,197 |
Filipinler | 10.7 | 19,197 |
Rusya | 4.8 | 8,663 |
Sri Lanka | 4.1 | 7,350 |
Vietnam | 4.0 | 7,102 |
Suriye | 1.8 | 3,235 |
Ukrayna | 1.7 | 3,023 |
Hindistan | 1.6 | 2,955 |
Polonya | 1.6 | 2,951 |
Gürcistan | 1.2 | 2,113 |
Almanya | 0.6 | 1,162 |
Diğer AB ülkeleri | 4 | 7,035 |
Diğer AB-dışı ülkeler | 12 | 22,938 |
Diller
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunanca ve Türkçe; Kıbrıs Anayasası'nın 3. maddesine göre Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmi dilleridir. Kuzey Kıbrıs'ta resmi dil Türkçedir (1983 Kuzey Kıbrıs Anayasası 2. madde). İngilizce ada genelinde konuşulur.
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıbrıs Rum toplumu Otosefal Rum Ortodoks Kıbrıs Kilisesi'ne, Kıbrıs Türk toplumu da Islam dinine mensuptur. Dini grup olarak Ermeniler, Maroniler ve Latinler (yaklaşık toplam 9,000 kişi) bulunmaktadır ve 1960 Anayasası'na göre Kıbrıs Rum toplumuna dahildir.[4]
Hükûmet kontrolündeki bölgede gerçekleştirilen 2001 sayımına göre[8] nüfusun %98.2'i Çeşitli Hristiyan inanışlarına mensuptur. %94.8'i Doğu Ortodoks, %0.9'u Ermeni ve Maroni, %1.5'u Roma Katolik (Latin), %1.0'i Anglikan; ve %0.6'sı Müslümandır. Kalan %1.3 başka dinlere inanıyor ya da dinini belirtmedi. Kıbrıs'ta aynı zamanda bir Yahudi toplumu bulunmaktadır ve Larnaka'da bir sinagogları mevcuttur.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kıbrıs gelişmiş bir ilk ve orta eğitim sistemine sahiptir. Kıbrıslıların çoğunluğu yüksek öğrenimlerini Yunan, İngiliz veya Amerikan üniversitelerinde alır, aynı zamanda Britanya ve Avustralya'daki büyük göçmen topluluğuyla etkileşimde bulunurlar. Türk ve Rum toplumları pek çok özel ve devlet destekli üniversiteler geliştirmiştir.
Demografik İstatistikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aksi belirtilmedikçe aşağıdaki veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır.[30]
Yaş yapısı ve boşanma oranı arasındaki veriler sadece Kıbrıs Cumhuriyeti'nin etkin kontrolündeki bölgeyi kapsar. 2007 için tahminler aksi belirtilmedikçe Statistical Abstract 2007'den (pp. 63–88)[5] alınmıştır.
Yaş yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]- 0–14 yaş: %17.47 veya 137,900 ( 70,700 erkek/67,200 kadın)
- 15–64 yaş: %70.07 veya 553,100 ( 274,300 erkek/278,800 kadın)
- 65 yaş ve üzeri: %12.46 veya 98,300 ( 44,600 erkek/53,700 kadın)
Nüfus büyüme hızı
[değiştir | kaynağı değiştir]- %1.4[31]
Net göçmenlik oranı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Toplam göçmenler(iç): 19,143
- Toplam göçmenler(dış): 11,753
- Net göçmenler: +7,390
- Net göçmenlik oranı: 9.4 göçmen/1,000 kişi
Cinsiyet oranı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Doğumda: 1.086 erkek/kadın
- 15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
- 15–64 yaş: 0.98 erkek/kadın
- 65 yaş ve üzeri: 0.83 erkek/kadın
- Toplam nüfus: 0.99 erkek/kadın
Evlilik oranı
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2006 tahminleri
Evlilik sayısı:
- Kıbrıs'ta ikamet edenlerin evlilikleri: 5,252
- Toplam evlilikler (turistler dahil): 12,617
Evlilik oranları:
- Kıbrıs'ta ikamet edenler: 6.8/1,000 kişi
- Toplam evlilikler (turistler dahil): 16.4/1,000 kişi
Ortalama evlilik yaşı:
- Damat 33.7
- Gelin 30.5
Boşanma oranı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Toplam boşanmalar: 2,000
- Boşanma oranı: 2.27/1,000 nüfus
Uyruk
[değiştir | kaynağı değiştir]- İsim: Kıbrıslı(lar)
- Sıfat: Kıbrıslı
HIV/AIDS
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yetişkin yaygınlık oranı: 0.1% (2003 tahmini)
- HIV/AIDS ile yaşayanlar: 1,000'den az (1999 tahmini); 1986-2006 arası 518 vaka rapor edildi (%58 Kıbrıslı, %42 yabancı/ziyaretçi);[32]
- Ölümler: 1986-2006 arası 85 rapor.[32]
Kaynakçaa
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu madde The World Factbook kamu malı materyali içermektedir. Kaynağa bu web sayfasından ulaşabilirsiniz. (2006 basımı)
- ^ Eric Solsten, ed. Cyprus: A Country Study 23 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Library of Congress, Washington, DC, 1991
- ^ Cyprus Facts 23 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on Worldpress.org. Retrieved 29 February 2009
- ^ Statistical Service of the Republic of Cyprus, DEMOGRAPHIC REPORT 2007[ölü/kırık bağlantı] (p. 12)
- ^ a b Cyprus Government web portal: Towns and Population 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved on 28 February 2009
- ^ a b c Statistical Abstract of the Republic of Cyprus 2007 15 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Statistical Service of Cyprus, pp. 63–88
- ^ a b c Preliminary Results of the Census of Population, 2011 13 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Preliminary Results of the Census of Population, 2011
- ^ a b c "Archived copy" (PDF). 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.
- ^ a b c Statistical Service of Cyprus: Population and Social Statistics 21 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Main Results of the 2001 Census. Retrieved on 29 February 2009
- ^ B.R. Mitchell. European historical statistics. 1750–1975.
- ^ http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dybsets/1948%20DYB.pdf 30 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. United nations. Demographic Yearbook 1948
- ^ a b "Statistical Service of Cyprus". 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "World Population Prospects – Population Division – United Nations". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Claude Delaval Cobham Excerpta Cypria, Cambridge University Press, 1908, p. 366-67
- ^ Archimandrite Kyprianos 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Istoria Khronoloyiki tis Nisou Kiprou (History and Chronicles of the Island of Cyprus, Ιστορία χρονολογική της νήσου Κύπρου) 1788, p. 495
- ^ "Archived copy" (PDF). 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2018.
- ^ a b c d e f Alexander-Michael Hadjilyra. The Armenians of Cyprus. s. 21. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ a b "Population - Country of Birth, Citizenship Category, Country of Citizenship, Language, Religion, Ethnic/Religious Group, 2011". 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2018.
- ^ A Handbook of Cyprus, Hutchinson, Joseph Turner, page 57, 1907
- ^ Hatay, Mete (2007). "Is the Turkish Cypriot population shrinking?: an overview of the ethno-demography of Cyprus in the light of the preliminary results of the 2006 Turkish-Cypriot census" (PDF). International Peace Research Institute. s. 64. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "Archived copy". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "My girl thought she was going to die"[ölü/kırık bağlantı] [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Why the Republic of Cyprus is institutionally racist" [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Teen says beaten and mocked by police in racist incident"</ [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı". 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ The Turkish Settlers in Northern Cyprus, www.cyprus-conflict.net, quoting "Fresh Tension for Cyprus: Counting the Newcomers" in The New York Times, January 23, 1991."Archived copy". 25 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "Today's Zaman". 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ a b c "Middle East :: CYPRUS". CIA The World Factbook. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "CIATONGA" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "CIA – The World Factbook – Cyprus". 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Population of Cyprus: end of 2007 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Statistical Service of the Republic of Cyprus, Press Release 06/10/2008. Retrieved 26 February 2009.
- ^ a b Cyprus: Sexually transmitted infections/HIV/AIDS 28 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., World Health Organization Regional Office for Europe, June 2008.
- EU27 population projections 2008–2060, Eurostat Newsrelease 119/2008, 26 Ağustos 2008.